O'zbekiston
fintex bozori
Ushbu tadqiqot sizni O‘zbekistonning jadal o‘sib borayotgan moliyaviy texnologiyalar bozori, uning rivojlanish tarixi va istiqbollari bilan tanishtiradi
2023, Mastercard
------------ O'zbekiston fintex bozorini o'rganish
Tadqiqot hamkorlari
• Tadqiqot mazmuni
Moliyaviy chegaralarni ochib: O'zbekistonning gullab-yashnayotgan fintex-ekotizimiga nazar
Infratuzilma va o'sish omillari
▸Iqtisodiyot – raqamlarda
▸Raqamli infratuzilma
▸Bank sektori
Fintex-ekotizim
▸Fintex-bozor landshafti
▸Kapitaldan foydalana olish
▸IT-iqtidorlarning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi va rivojlanishi
Asosiy fintex-trendlar
▸Elektron hamyonlar
▸Elektron tijorat
▸Superapplar
▸Neobanklar
▸BNPL
▸Islom moliyasi
▸Kripto
Fintexning yosh yulduzlari
▸Zood
▸Billz
▸Iman
▸Marta
▸Sug'urta Bozor
Asosiy xulosalar va istiqbollar
▸Bozor imkoniyatlari
▸Cheklovlar
▸Istiqbollar va bo‘lajak trendlar
• Kirish huquqini oling •
O'zbekiston fintex bozori haqida ko'proq bilib oling
• Bozor – raqamlarda
O‘zbekistonda fintex: asosiy statistikma'lumotlar va o‘sish drayverlari (2022 yil 31dekabr holatiga)
77
%
Internet kirib borishi
76
%
Smartfonlar kirib borishi
35
bank*
5 ta yirik davlat va tijorat banklari ulushi sektordagi barcha aktivlarning 62 foizini tashkil etadi
49
Litsenziyalangan to'lov tashkilotlari*
70
+
Fintex
61
%
Oxirgi 2 yil ichida venchur investitsiyalari fintexga yo'naltirildi*
2,2
%
Eektron tijorat kirib borishi (chakana savdodagi ulushi)
10
Litsenziyalangan kripto-do'konlar*
2
Kriptobirja*
* 15 noyabr 2023 yil holatiga ko'ra
4 ta bozor imkoniyati
Yosh, tez o‘sayotgan va urbanlashayotgan aholi
O‘zbekiston aholisi Markaziy Osiyodagi eng tez o‘sayotganlardan biri. 2023 yil 1 iyul holatiga aholi soni 36,4 mln kishini tashkil qiladi. Aholi nisbatan yosh – o‘rtacha yosh 29 yilni tashkil qiladi va bu fintex sektori rivojlanishiga imkoniyatlar yaratadi
Moliyaviy inklyuzivlikning rivojlanishi
Mamlakat hukumati fintex-ekotizim rivojlanishini rag‘batlantirib, moliyaviy xizmatlardan foydalana olishni kengaytirish bilan faol shug‘ullanmoqda
Xarajatlar ortishi va YaIM o‘sishi
2022 yilda urbanizatsiya, hayot tarzining o‘zgarishi, xarid qobiliyati va YaIMning o‘sishi moliyaviy texnologiyalar bozorining rivojlanishini rag‘batlantirdi. Fintexning kelgusi rivoji farovonlik o‘sishi va tengsizlik qisqarishiga bog‘liq bo‘ladi
Bozor istiqbolli yo‘nalishlarga boy
Ayrim aholi qatlamlari va KO’B uchun bank xizmatlariga foydalanishda cheklangan imkoniyatlar moliyaviy sektorning jadal o‘sishi uchun imkoniyat berdi. Fintex elektron hamyonlar va to‘lovlar sohasida taraqqiyotga erishganiga qaramay, bozor rivojlanishi barobarida, hali ham egallanmagan istiqbolli yo‘nalishlar saqlanib qolgan
• Bozor ishtirokchilari •
Fintex bozor landshafti
Mobil banking
To‘lovlar va jo‘natmalar
BNPL-servislar
Elektron pul emitentlari
Protsessing markazlari va to‘lov tizimlari
Internet-ekvayring
Kripto
Raqamli sug‘urtalash
POS
Skoring
Investitsiyalar
Moliyaviy market-pleyslar
KO‘B moliyasini boshqarish
Uyushmalar
Texnoparklar
Venchur kapital
Vakolatli organlar
Xalqaro tashkilotlar
Inkubatorlar va akseleratorlar
Ta'lim
Mobil banking
To‘lovlar va jo‘natmalar
BNPL-servislar
Elektron pul emitentlari
Protsessing markazlari va to‘lov tizimlari
Internet-ekvayring
Kripto
Raqamli sug‘urtalash
POS
Skoring
Investitsiyalar
Moliyaviy market-pleyslar
KO‘B moliyasini boshqarish
Uyushmalar
Texnoparklar
Venchur kapital
Vakolatli organlar
Xalqaro tashkilotlar
Inkubatorlar va akseleratorlar
Ta'lim
• Venchur kapital
2022 yildan 2023 yilga qadar turli tarmoqlardagi 25 ta startapga 7,1 mln dollar investitsiya kiritildi, bunda ushbu mablag‘larning 61% danziyodi fintexga to‘g‘ri keldi
• Istiqbolli yo‘nalishlar •
Asosiy fintex-trendlar
• Yosh loyihalar •
Fintexning yosh yulduzlari
Elektron tijorat va kreditlash
Elektron tijoratni kreditlash platformasi (ZoodPay), marketpleys (ZoodMall), yetkazib berish va logistika xizmati (ZoodShip), shuningdek raqamli bankni birlashtiruvchi ekotizim
Mobil ekvayring
Kichik biznes uchun mobil ekvayring xizmatlarini taqdim etuvchi fintex-startap. Kompaniya mobil terminal taklif etadi, uning yordamida smartfonga ulanish va turli to‘lov tizimlari kartalaridan to‘lovlar qabul qilish mumkin
Chakana savdo uchun SaaS
Riteylni boshqarishni avtomatizatsiyalash bo‘yicha kompleks yechimni taqdim etadi. Kompaniya turli servislarga ega oylik va yillik obunalarning 3 turini taklif etadi. Bundan tashqari, u o‘z mijozlari uchun moliyalash va internet-do‘kon ishlab chiqishni ham taklif eta boshladi
BNPL va investitsiyalar
Kompaniya tarkibiga ikkita bo‘linma–IMAN Invest va IMAN Pay kiradi. IMAN Invest o‘z foydalanuvchilariga mobil ilova orqali Mudarabah investitsiya hisobini taqdim etadi.
IMAN Pay – bu shariat me'yorlariga muvofiq keluvchi moliyaviy yechim bo‘lib, iste'mol mollarini sotib olishga muddatli to‘lovni taqdim etadi (hozir xarid qilib, keyinroq to‘lang).
Sug‘urta mahsulotlari marketpleysi
Birinchi sug‘urta marketpleysi, u O‘zbekiston sug‘urta kompaniyalarining foydalanuvchi uchun eng relevant mahsulotlarini taklif etadi. Startap avtosug‘urtaga oylik obunani joriy qildi. Avtosug‘urta polislarini avtomobilni ko‘zdan kechirmay olish mumkin
